کسب درآمد از دیدگاه قرآن

کسب درآمد و معیشت یکی از موضوعات مهم در زندگی انسان‌هاست که قرآن کریم نیز به آن توجه ویژه‌ای دارد. قرآن کریم به عنوان کتاب هدایت، راهکارها و اصولی را برای کسب درآمد حلال و مشروع ارائه می‌دهد. در این مقاله به بررسی دیدگاه قرآن کریم درباره کسب درآمد و معیشت می‌پردازیم.

1. اهمیت تلاش و کار

قرآن کریم به تلاش و کار کردن برای کسب روزی تأکید زیادی دارد. تلاش و کوشش برای کسب درآمد و تأمین معیشت خود و خانواده از دیدگاه قرآن عبادت محسوب می‌شود.

• آیه ۳۹ سوره نجم:
• «وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ»
• (و این‌که برای انسان جز آنچه تلاش کرده، [حاصل] نخواهد شد.)

2. کسب حلال و پرهیز از حرام

یکی از اصول مهم در کسب درآمد از دیدگاه قرآن، حلال بودن منبع درآمد است. قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند که از کسب درآمدهای حرام و مشکوک پرهیز کنند و به دنبال کسب درآمد حلال و پاک باشند.

• آیه ۱۶۸ سوره بقره:
• «یَا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلَالًا طَیِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ ۚ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ»
• (ای مردم! از آنچه در زمین حلال و پاکیزه است بخورید و از گام‌های شیطان پیروی نکنید که او برای شما دشمنی آشکار است.)

3. عدالت در کسب و کار

قرآن کریم به رعایت عدالت در کسب و کار و تجارت تأکید دارد. عدالت در معاملات و عدم تجاوز به حقوق دیگران از اصولی است که قرآن کریم بر آن تأکید می‌کند.

• آیه ۸۵ سوره هود:
• «وَیَا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِکْیَالَ وَالْمِیزَانَ بِالْقِسْطِ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ»
• (و ای قوم من! پیمانه و وزن را به عدالت کامل کنید و به مردم چیزهایشان را کم ندهید و در زمین فساد نکنید.)

4. کمک به نیازمندان و انفاق

یکی از وظایف مؤمنان در کسب درآمد، کمک به نیازمندان و انفاق بخشی از درآمد خود است. قرآن کریم به مؤمنان توصیه می‌کند که از ثروت خود برای کمک به دیگران و رفع نیازهای جامعه استفاده کنند.

• آیه ۲۷۴ سوره بقره:
• «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِیَهً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ»
• (کسانی که اموال خود را در شب و روز، پنهان و آشکار، انفاق می‌کنند، برای آنان نزد پروردگارشان پاداشی است و نه ترسی بر آنان است و نه غمگین می‌شوند.)

5. امانتداری در معاملات

امانتداری و رعایت اصول اخلاقی در معاملات یکی از اصول مهم در کسب درآمد از دیدگاه قرآن است. مسلمانان موظف به رعایت امانت و صداقت در معاملات خود هستند.

• آیه ۵۸ سوره نساء:
• «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا»
• (به راستی خداوند به شما فرمان می‌دهد که امانات را به اهل آن بازگردانید.)

6. پروردگار روزی‌دهنده است

قرآن کریم به مسلمانان یادآوری می‌کند که روزی‌دهنده اصلی خداوند است و انسان‌ها باید به او توکل کنند و از راه‌های حلال و مشروع به دنبال کسب روزی باشند.

• آیه ۶۰ سوره عنکبوت:
• «وَکَأَیِّنْ مِنْ دَابَّهٍ لَا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ یَرْزُقُهَا وَإِیَّاکُمْ ۖ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ»
• (و چه بسا جنبنده‌ای که روزی خود را حمل نمی‌کند؛ خداوند آن را و شما را روزی می‌دهد و او شنوا و داناست.)

7. رعایت انصاف و عدم استثمار

قرآن کریم به رعایت انصاف در کسب و کار و پرهیز از استثمار دیگران تأکید دارد. مسلمانان باید از بهره‌کشی و ظلم به دیگران خودداری کنند و در کسب درآمد خود انصاف را رعایت کنند.

• آیه ۸۵ سوره شعراء:
• «وَأَوْفُوا الْکَیْلَ إِذَا کِلْتُمْ وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِیمِ»
• (و هنگامی که پیمانه می‌کنید، پیمانه را کامل کنید و با ترازو و وزن درست وزن کنید.)

نتیجه‌گیری

قرآن کریم به عنوان کتاب هدایت و راهنمای زندگی انسان‌ها، اصول و راهکارهایی را برای کسب درآمد حلال و مشروع ارائه داده است. این اصول شامل تلاش و کوشش، رعایت حلال و حرام، عدالت در معاملات، کمک به نیازمندان، امانتداری، توکل به خداوند، و رعایت انصاف است. با پیروی از این اصول و دستورات قرآن، می‌توان به کسب درآمدی حلال و مشروع دست یافت و از برکات الهی بهره‌مند شد.