ترجمه و توضیح صفحه ۱ قرآن کریم

این پست شامل ترجمه و توضیح مختصر آیات سوره مبارکه حمد است که به عنوان افتتاحیه و مادر قرآن شناخته می‌شود.

﴿۱﴾ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ

ترجمه: به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان

توضیح: مسلمانان هر کار مهمی را با ذکر نام خدا آغاز می‌کنند. صفت الرَّحْمَٰن بیانگر رحمت عام و گسترده‌ی خداوند است که شامل همه‌ی موجودات می‌شود، در حالی که صفت الرَّحِیم بیانگر رحمت خاص و دائمی خداوند است که در آخرت نصیب مؤمنان می‌گردد.

﴿۲﴾ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

ترجمه: ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است.

توضیح: حمد به معنی ستایش در برابر کمال و زیبایی‌های ذاتی است. در این آیه، تمام حمدها مختص خداوندی است که پروردگار (تربیت‌کننده و مالک) همه‌ی موجودات و عوالم هستی است.

﴿۳﴾ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ

ترجمه: [همو که] بخشنده‌ی مهربان است.

توضیح: تکرار صفات رحمت پس از ذکر پروردگاری (ربوبیت) جهان، نشان می‌دهد که اساس حاکمیت و پرورش خداوند بر جهان، نه قهر و قدرت صرف، بلکه رحمت و بخشش است.

﴿۴﴾ مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ

ترجمه: مالک روز جزا و پاداش است.

توضیح: خداوند نه تنها مالک دنیا، بلکه مالک مطلق و صاحب اختیار روز دین (روز رستاخیز و حسابرسی) است. این آیه نوعی هشدار به بندگان برای توجه به عاقبت و پاداش اعمالشان است.

﴿۵﴾ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ

ترجمه: [پروردگارا] تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌جوییم.

توضیح: این آیه نقطه‌ی اتصال بنده با خدا و اعلام توحید در عبادت (پرستش و بندگی) و استعانت (یاری طلبیدن) است. عبارت “إِیَّاکَ” بر حصر تأکید دارد، یعنی هیچ موجود دیگری سزاوار پرستش و کمک‌خواهی نیست.

﴿۶﴾ اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ

ترجمه: ما را به راه راست هدایت فرما.

توضیح: بعد از اعلام بندگی و طلب یاری، بنده مهم‌ترین خواسته‌اش یعنی هدایت به صراط مستقیم (راهی راست و بدون انحراف) را مطرح می‌کند. این هدایت شامل شناخت راه و ثبات قدم در آن می‌شود.

﴿۷﴾ صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ

ترجمه: راه کسانی که به آن‌ها نعمت داده‌ای؛ نه راه کسانی که مورد غضب واقع شده‌اند و نه گمراهان.

توضیح: این آیه توضیح می‌دهد که صراط مستقیم کدام است: راه کسانی که از نعمت‌های الهی (مانند پیامبران، صدیقان و شهدا) برخوردار شده‌اند. راه از دو گروه مجزا می‌شود:

۱. المَغضُوبِ عَلَیهِم: کسانی که حقیقت را می‌دانستند اما از روی عناد، راه خطا رفتند (صاحبان علم بی‌عمل).

۲. الضَّالِّینَ: کسانی که به دلیل نداشتن دانش و آگاهی، راه را گم کردند (جاهلان).