۰۰:۰۵ – ۰۹ آذر ۱۴۰۳
باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنیفه – سیدرضا میرطاهر کارشناس بین‌الملل درباره مذاکرات روز جمعه جمهوری اسلامی ایران با تروئیکای اروپایی گفت: این مذاکرات در واقع در پی اقدامات منفی است که اروپایی‌ها در چند ماه اخیر علیه ایران انجام داده‌اند. از جمله آنها می‌توان به اعمال تحریم‌های هوایی و کشتی‌رانی و همچنین ارائه پیش‌نویس قطعنامه علیه ایران و تصویب آن در شورای حکام آژانس بین‌الملل انرژی اتمی اشاره کرد.
میرطاهر تصریح کرد: اگرچه اروپایی‌ها در دوران اول ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، پس از خروج آمریکا از برجام، به‌دلیل موضع‌شان در زمینه لزوم حفظ برجام، وعده همکاری با جمهوری اسلامی ایران را داده بودند، اما بعد از اینکه ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام، بعد از یک وقفه یک‌ساله، به‌تدریج روند تعهدات برجامی خود را صورت داد و اکنون به غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم پرداخته است، اروپایی‌ها موضع خصمانه علیه ایران اتخاذ کرده‌اند و به‌طور یک‌جانبه و بدون درنظر گرفتن اوضاع و شرایط و عللی که موجب وضعیت کنونی شده است، ایران را مقصر قلمداد کرده‌اند.
کارشناس بین‌الملل همچنین افزود: اقدام کشور‌های اروپایی علیه ایران و تصویب قطعنامه علیه کشورمان در کنار اقدامات جدید تحریمی اروپا، روابط جمهوری اسلامی ایران با اروپا را وارد برهه جدیدی کرده است و باتوجه به روی کار آمدن ترامپ در ژانویه ۲۰۲۵، پیش‌بینی می‌شود که اروپا به همراه اروپا روند تشدید فشار علیه ایران را در پیش گیرد. باتوجه به این دورنما شاهد این موضوع هستیم که دو طرف روز جمعه وارد مذاکره شوند.
او اظهار داشت: اگر این مذاکرات موفقیت‌آمیز باشد یا منجر به برخی توافقات شود، پیش‌بینی می‌شود که تأثیرات مثبتی در روابط ایران و اروپا ایجاد شود. در غیر این صورت باید منتظر ماند و دید که تشدید مواضع اروپا در کنار آمریکا در نهایت روابط دو طرف را به کدام سمت سوق خواهد داد.
او همچنین درباره تجربیات تلخ ایران در مذاکرات گذشته ابراز داشت: نکته اصلی در مذاکرات برجامی در قالب ۱+۴ و ایران این بود که این مذاکرات در چند مرحله با تیم‌های متعدد و متفاوت صورت گرفت و هرچند در مراحل اول مؤفقیت‌آمیز بود، اما در مراحل بعدی این مذاکرات به‌خاطر زیاده‌خواهی‌های آمریکا در نهایت به نتیجه نرسید.
میرطاهر در ادامه گفت: ضمن اینکه شواهد حاکی از این است که دولت بایدن هم عزم جدی برای بازگشت به برجام نداشت. همین مسأله منجر به این شد که برجام تبدیل به یک توافق مرده شود. حتی اگر قرار بر یک توافق جدید باشد، به احتمال قوی در چارچوب‌های جدید شکل خواهد گرفت.
او در پاسخ به این پرسش که ایران چگونه در مقابل کشور‌هایی بنشیند که چندی پیش علیه آن قطع‌نامه‌ای خصمانه تصویب کردند، اظهار داشت: هیچ‌گاه برای توافق دیر نیست؛ خصوصا اگر اروپایی‌ها به مواضع واقعی و منطقی ایران پی ببرند و از تبعات تداوم روند خصمانه‌ای که علیه ایران در پیش گرفتند، مطلع شوند، احتمال تجدیدنظر آنها در این زمینه وجود خواهد داشت.
میرطاهر همچنین در خصوص این پرسش که آیا اروپایی‌ها قصد دارند تا قبل از آمدن ترامپ فرصت را غنیمت بشمارند و با ایران به توافق برسند؟، عنوان داشت: اروپایی‌ها قبلا درباره ایران دغدغه هسته‌ای داشتند و تلاش کردند تا این دغدغه را از طریق توافق در برجام برطرف کنند. ایران هم با صداقت کامل برجام را پذیرفت و تعهدات برجامی را اجرا کرد. در واقع این ایران نبود که از برجام خارج شد؛ آمریکا بود که با نقض عهد در دوره ترامپ از برجام خارج شد و ایران ناچار شد تا در مقابل چنین اقدامی، اقدام متقابل را انجام دهد.
کارشناس بین‌الملل همچنین گفت: اروپایی‌ها می‌دانند که نمی‌توانند ایران را مقصر وضیعت کنونی در زمینه مسأله هسته‌ای آن قلمداد کنند. اکنون دغدغه‌های جدیدی به دغدغه‌های جدید اروپایی‌ها اضافه شده است و آن هم مسأله ادعای کمک‌های تسلیحاتی و نظامی ایران به روسیه در جریان جنگ با اوکراین است. کمااینکه تحریم شرکت‌های هواپیمایی ایران که منجر به قطع کامل پرواز خطوط هوایی ایران به کشور‌های اروپایی و همچنین تحریم کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران علیه اروپا به همین بهانه انجام شده است.
او تصریح کرد: طبیعتا اکنون مسائل و موضوعاتی که موجب اختلاف‌نظر دو طرف است، خیلی بیشتر از گذشته است و هرکدام از این موضوعات پرونده‌ای جداگانه دارد. به نظر بنده مسائل پیچیده‌تر از گذشته خواهد بود ولی اینگونه نیست که دو طرف نتوانند به توافق برسند.
کارشناس بین‌الملل همچنین در خصوص پیش‌بینی روند مذاکرات گفت: به‌نظر بنده از الان نمی‌توان پیش‌بینی درستی انجام داد و ممکن است که پیش‌بینی‌ها غیرواقعی باشد. اگر حسن نیتی خصوصا از جانب اروپایی‌ها وجود داشته باشد، می‌توان به این امید داشت که گشایشی در روابط دو طرف صورت گیرد؛ در غیر این صورت اگر آنها صرفا خواسته‌های زیاده‌طلبانه داشته باشند و به درخواست‌های ایران توجه نکنند، مشخصا این مذاکرات راه به جایی نخواهد برد.
